آب قابل شرب، مانند هر ماده‌ دیگری، مقدار کمی باکتری دارد. وجود بسیاری از این باکتری‌ها امری عادی بوده و معمولاً هم مضر نیستند. در اغلب موارد به آب آشامیدنی کلر اضافه می‌کنند تا از رشد باکتری‌ها در هنگام توزیع از طریق خطوط لوله، جلوگیری شود. به‌همین دلیل در آب آشامیدنی مقادیر حداقلی از کلر نیز یافت می‌گردد.

غالباً در آب، مواد معدنی و ترکیبات غیرآلی هم‌چون کلسیم نیز وجود دارد.

آزمایشگاه‌های تخصصی می‌توانند به شما کمک کنند تا بدانید که آب مصرفی‌تان حاوی چه موادی بوده و یا این‌که آیا برای آشامیدن مناسب می‌باشد یا خیر.

آب آشامیدنی از کجا تأمین می‌شود؟

آب آشامیدنی می‌تواند از طریق منابع مختلفی تأمین شود. یکی از این منابع آبی است که از طریق پمپاژ آب چاه به‌دست می‌آید. منابع آب‌های زیرزمینی به‌اندازه‌ای زلال هستند که می‌توانند برای آشامیدن مورد استفاده قرار گیرند. آب آشامیدنی می‌تواند به‌طور مستقیم از منابع آب‌های سطحی هم‌چون رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و جویبارها نیز تأمین گردد. آب‌های سطحی نسبت به آب‌های زیرزمینی نیاز به تصفیه شدن بیش‌تری دارند تا برای شرب آماده شوند. به این دلیل عملیات تهیه آب شرب نسبت به آب‌های سطحی گران‌تر می‌باشد. در حدود 66 درصد جمعیت دنیا از سیستم‌های تصفیه آب‌های سطحی استفاده می‌کنند.

بخشی از آب آشامیدنی ما از پمپاژ آب‌های زیر زمینی واقع در زیر تپه‌های شنی به‌دست می‌آید. آب می‌تواند به‌درون تپه‌های شنی نفوذ کرده و به‌صورت طبیعی تصفیه شود. این امر باعث می‌شود که هزینه‌ی تصفیه آن نسبت به آب‌های سطحی کم‌تر گردد. قسمتی از آب آشامیدنی ما از چشمه‌های آب تأمین می‌شود.

چگونه آب شرب تصفیه می‌شود؟

دستگاه تصفیه آب ، جهت مناسب نمودن آن برای آشامیدن، بسیار شبیه به تصفیه فاضلاب می‌باشد. بر حسب کیفیت آب سطحی در هر منطقه، آن‌را در مخازنی برای مدت چند روز ذخیره می‌کنند، تا به‌منظور بهبود شفافیت و مزه‌ی آب، این امکان فراهم شود که اکسیژن بیش‌تری از طریق هوا به آن رسیده و داخل آب حل گردد و مواد معلق فرصت بیش‌تری برای ته‌نشین شدن داشته باشند. سپس، آب را از طریق خطوط لوله به تصفیه‌خانه پمپ می‌کنند تا در آن‌جا تصفیه شده و کیفیت آن با استانداردهای دولتی منطبق شود. معمولاً آب را در ابتدا و قبل از ضدعفونی کردن از میان فیلترهای شنی، و در برخی مواقع فیلترهای کربن فعال عبور می‌دهند. عملیات ضدعفونی کردن می‌تواند از طریق اضافه نمودن موادی که آلاینده‌ها را از آب حذف می‌کنند انجام پذیرد. تعداد مراحل تصفیه بستگی به کیفیت آب وارد شده به تصفیه‌خانه دارد. در مناطقی که کیفیت منابع آب‌های زیرزمینی بسیار خوب است به تصفیه مختصرتری نیاز می‌باشد.

چه خطراتی می‌تواند در آب آشامیدنی وجود داشته باشد؟

مشکلات متعددی می‌تواند باعث به خطر افتادن کیفیت آب آشامیدنی شود. در این‌ قسمت به مختصری از این مشکلات پرداخته می‌شود.

یکی از این مشکلات وجود باکتری کلیفرم در آب آشامیدنی است. باکتری کلیفرم به گروهی از میکروارگانیسم‌ها اطلاق می‌شود که به‌طور طبیعی در دستگاه گوارش انسان و دیگر حیوانات خون‌گرم، و نیز در آب‌های سطحی یافت می‌شود. اگر این موجودات زنده در آب آشامیدنی وجود داشته باشند، یعنی این‌که یک منبع آلاینده زیرزمینی دچار نشتی شده است. حضور این باکتری‌ها نشان می‌دهد اگر اقدامات پیشگیرانه‌ای انجام نشود احتمال دارد که میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا، که پاتوژن نامیده می‌شوند، وارد منبع آب آشامیدنی شوند. آب آشامیدنی باید عاری از کلیفرم باشد.

مخمرها و ویروس‌ها هم می‌توانند کیفیت آب آشامیدنی را به‌خطر اندازند. آن‌ها نیز نوعی از آلاینده‌های میکروبی هستند که معمولاً در آب‌های سطحی یافت می‌شوند. نمونه‌هایی از آن‌ها ژیاردیا (Giardia) و کریپتوسپوریدیوم (Cryptosporidium) هستند. ژیاردیا یک موجود تک سلولی است که موجب بروز بیماری‌های گوارشی می‌شود. کریپتوسپوریدیوم نیز نوعی انگل است که یکی از مهم‌ترین علت‌های بیماری اسهال در انسان است. در افرادی با سیستم ایمنی نرمال، این بیماری به‌مدت چند روز موجب بروز اسهال، استفراغ، درد معده و تب می‌شود. در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، این علائم شدیدتر می‌باشد و کریپتوسپوریدیوم می‌تواند بیماری شبه وبا ایجاد کند.

نیترات در آب آشامیدنی می‌تواند موجب بروز سیانوز (cyanosis) شود، در این بیماری ظرفیت حمل اکسیژن توسط خون کاهش پیدا می‌کند. این بیماری مخصوصاً در کودکان زیر شش ماه بسیار خطرناک است.

سرب نیز می‌تواند از طریق خطوط لوله وارد آب شود. همان‌طور که آب از میان خطوط لوله عبور می‌کند، مقدار اندکی سرب در آن حل می‌شود که می‌تواند آب را آلوده نماید. سرب یک ماده سمی است که می‌تواند به‌سرعت جذب سیستم‌های بدن انسان، مخصوصاً خردسالان، شده و مسمومیت ایجاد کند.

لژیونلا (Legionella) نوعی باکتری است که می‌تواند در آب با درجه حرارت بین 30 تا 40 درجه سانتی‌گراد به‌سرعت رشد کرده و به‌مدت طولانی‌ زنده بماند. این باکتری می‌تواند از طریق بخار آب مانند ذرات معلق موجود در هوا با تنفس وارد بدن انسان شود. این باکتری می‌تواند باعث تب پونتیاک شود، و نیز بیماری مرگبار legionellosis را ایجاد کند.

چگونه از کیفیت آب آشامیدنی محافظت نماییم؟

همه کشورها باید استانداردهایی در مورد آب آشامیدنی خود داشته باشند. در این استانداردها باید مشخص شده باشد که چه موادی و حداکثر تا چه مقداری می‌توانند در آب آشامیدنی وجود داشته باشند. این استانداردها حداکثر مقدار آلاینده‌ها را نیز مشخص می‌کنند. لازم به ذکر است که هر نوع آلاینده‌ای می‌تواند اثرات نامطلوبی بر روی سلامت انسان داشته باشد و ضروری است که شرکت‌های تولیدکننده آب آشامیدنی مقررات موجود در استانداردها را رعایت کنند.

بیشتر بخوانید:

کنترل کیفیت آب آشامیدنی با شاخص استاندارد

چگونگی تصفیه و حذف نیترات آب توسط دستگاه

تصفیه آب و اهمیت سیستم تصفیه آب

نیترات و مضرات آن در آب آشامیدنی

انواع روش های تصفیه آب

املاح موجود در آب