موانع بازچرخانی آب و استفاده مجدد از پساب چیست؟

موانع بازچرخانی آب و استفاده مجدد از پساب چیست؟

موانع بازچرخانی آب و استفاده مجدد از پساب چیست؟

تفکرات قدیمی، مانع انجام کارهای اساسی در بازچرخانی آب و استفاده مجدد از پساب
کانون تفکر آب دانشگاه یزد روز بیست و نهم آبان ماه با محوریت ادامه سلسله بحث‌های بازچرخانی آب و استفاده از آب‌های نامتعارف، به صورت مجازی (اسکایپ) برگزار شد.
در این نشست، دکتر حسین ملکی نژاد دبیر کانون تفکر آب دانشگاه یزد با اشاره به انواع طبقه‌بندی مدیریت آب عنوان کرد: طبقه‌بندی مدیریت آب، استفاده از منابع موجود و استفاده مجدد از آب و بازچرخانی را شامل می‌شود. استفاده مجدد از آب و بازچرخانی به دلیل هزینه بسیارکم آن نسبت به سایر روش‌های تامین آب ازجمله انتقال و شیرین کردن آب از اهمیت بیشتری برخوردار است.
وی با بیان اینکه در استان یزد سالانه حدود یک تا 1.1 میلیارد مترمکعب مصرف آب داریم اظهارداشت: تقریبا 15 درصد از مصرف سالانه آب استان در بخش صنعت، شرب و خانگی است که به راحتی می‌توان آن را بازیافت و مجددا استفاده کرد.
وی با توجه به اینکه فقط بخش ناچیزی از آب در آبیاری زمین‌های کشاورزی از طریق نفوذ به سفره‌های زیرزمینی به چرخه بازمی‌گردد افزود: در دشت‌هایی که بافت خاک‌رسی و نفوذپذیری آن کم است و فاصله آبیاری نیز به دلیل تنش‌های آبی در منطقه زیاد می‌باشد، معمولا آب برگشتی از طریق زهاب کشاورزی در دشت ها بسیار کم است. اما در مناطق کوهستانی و مناطقی که نفوذپذیری خاک بیشتر است در هنگام آبیاری حدود 30 تا40 درصد آب از طریق نفوذ، به سفره‌های آب زیرزمینی باز می‌گردد.

مصرف بهینه آب جایگزین معادل انتقال آب

دبیر کانون تفکر آب دانشگاه یزد با اشاره به 150 میلیون مترمکعب آب مصرفی سالانه در بخش‌های صنعت و خانگی استان یزد گفت: این مقدار مصرف سالانه بیش از 2 برابر مقدار آبی است که از استان اصفهان به یزد منتقل می‌شود. 
وی پیشنهادکرد با مدیریت آب به ویژه دربخش صنعت، باید به سمت صنایع کم آب خواه رفت. در صنایع آب خواه دیگر نیز بایستی با تصفیه پساب‌ها و استفاده چند باره از آن در چرخه مصرف، استفاده بهینه گردد.
در ادامه این نشست مژگان رضوانفر رئیس امور آزمایشگاه‌های اداره کل حفاظت محیط زیست استان یزد درخصوص شرح وظایف این اداره گفت: امور آزمایشگاه‌های کل حفاظت محیط زیست کارپایش و نظارت برآلودگی منابع آب استان و بررسی وضعیت صنایع، آلودگی هوا و سایر آلودگی‌هایی را که در منابع خاک اتفاق می‌افتد، برعهده دارد.
وی مدیریت منابع آب را یکی از چالش‌ها و دغدغه‌های مهم زیست محیطی عنوان کرد و افزود: مدیریت منابع آب موجود در استان بسیار مهم است اما در برهه‌ای از زمان این مسئله در نظر گرفته نشده است. یکی از این موارد توسعه صنایع پر آبخواه مثل صنایع فولاد و کاشی بوده که علی رغم مخالفت بعضی از دستگاه‌های ذیربط، در استان مستقر شده‌اند.

دیگر نباید به صنایع پر آبخواه در استان مجوز بدهیم

وی یکی از اشتباهات بزرگ زیست محیطی در استان را استقرار صنایع پر آب خواه دانست و بیان داشت: اولین گزینه‌ای که باید در مدیریت مصرف آب توجه شود این است که دیگرمجوز صنایع پر آبخواه در استان به هیچ عنوان داده نشود. درغیر اینصورت باید پاسخگوی مردم و نسل آینده باشیم.
رضوانفر با اشاره به بخار آب خارج شده از اسپری drayersدر صنایع کاشی که حجم زیاد آب را از این طریق وارد فضا کرده و از بین میرود گفت: بعضی از صنایع در این بخش علی رغم اینکه کارهای تحقیقاتی زیادی را انجام داده‌اند متاسفانه با شرایط موجود منطقه و هزینه‌های زیاد آن به نتیجه‌ای نرسیده‌اند و همچنان بخش عظیمی از آب اینگونه در چرخه از بین می‌رود.
وی با ابراز خرسندی از اینکه در حال حاضر بالغ بر 99درصد صنایع کاشی و سرامیک در استان پساب صنعتی خود را با انجام پیش تخلیه به خط تولید برمی‌گردانند گفت: با اقدامات و پیگیری‌های اداره کل حفاظت محیط زیست استان و اطلاع رسانی‌هایی در مورد بحران کمبود آب، این اتفاق رقم خورد و در برخی از این واحدها پساب‌های بهداشتی نیز بعد از تصفیه در فضای سبز همان محل مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بگفته وی، بیش از 90 درصد صنایع فلزی استان، آب تولیدی یا پساب خود را به خط تولید برگشت می‌دهند.
رضوانفر گفت: در حال حاضر واحدهایی در شهرک‌های صنعتی اردکان، میبد، مهریز و یزد مستقر هستند که به سیستم تصفیه فاضلاب متمرکز در این شهرک‌ها متصل بوده و پساب موجود بعد ازعملیات تصفیه در فضای سبز این شهرک‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

آب را هدر ندهیم حتی اگر پساب تصفیه شده باشد

وی با اشاره به سوابق دیرینه مردم یزد در مدیریت مصرف منابع آب اظهارداشت: متاسفانه آبی که در تصفیه خانه شهر یزد تصفیه می‌گردد با وجود اینکه شرکت آب منطقه‌ای استان اقداماتی در خصوص واگذاری این آب به بخش‌های مختلف داشته، بدون استفاده مانده  و متاسفانه در آن محل رهاسازی می‌شود.
وی با انتقاد از عملکرد ضعیف در مدیریت آب برگشتی از تصفیه خانه‌ها در استان گفت: در دنیا تحت عنوان آب‌های بازچرخانی، این ماده حیاتی چندین نوبت مورد استفاده قرار می‌گیرد ولی در استان یزد به این مسئله آنگونه که باید توجهی نشده است.
وی یکی از دلایل این بی توجهی را دسترسی به آب انتقالی به استان دانست که مردم و صنایع تا به حال از آن بهره برده‌اند و از این به بعد نیز امید به خطوط انتقال آب از خلیج فارس را دارند. اصلاح این روند مستلزم اطلاع رسانی و فرهنگ سازی بیشتر دستگاه‌های مختلف است.
وی با اشاره به اینکه استفاده از پساب و بازچرخانی آب در صنایع غذایی استان آنچنان مورد استقبال قرار نگرفته، افزود: این شبهه همیشه وجود دارد که فاضلاب صنایع غذایی همچون فراورده‌های لبنی و کشتارگاه‌ها چندان سالم نبوده و آلودگی‌هایی را ایجاد می‌کنند.
وی تفکرات قدیمی را علی رغم پیشرفت‌هایی که در علم امروزه بدست آمده است، همچنان حکم فرما دانست که جلوی کارهای اساسی در بازچرخانی آب و استفاده مجدد از آن را می‌گیرد.
رضوانفر با یادآوری به دستورالعمل خوداظهاری در پایش‌های زیست محیطی صنایع استان گفت: در این پایش استانداردها و پارامترهای مختلفی برای صنایع استان مدنظر است و علاوه بر آزمایشگاه پیشرفته و فعال اداره کل حفاظت محیط زیست استان، آزمایشگاه‌های معتمد دیگری را نیز در اختیار داریم.
وی گفت: واحدهای صنفی ملزم هستند آنالیزها از کلیه خروجی‌های خود در بخش‌های هوا، پسماند و فاضلاب‌های صنعتی و بهداشتی را که دارای سیستم تصفیه هستند، به صورت خوداظهاری تهیه و ارسال کنند.
سپس این آنالیزها برای مشاهده و مطابقت با استانداردها در سامانه جامع محیط زیست انسانی بارگزاری و از آنها درصنعت و ادارات کل و سازمان محیط زیست استفاده می‌شود.
وی استانداردهای مصوب را به سه سطح استانداردهای تخلیه به آب‌های سطحی، استانداردهای تخلیه به آب‌های زیرزمینی و استانداردهای مربوط به فضای سبز و گیاهان دسته بندی کرد که واحدهای صنفی ملزم به رعایت آن می‌باشند.

آزمایشگاه‌های معتمد براساس تجربه استفاده از پزشکان معتمد

بگفته وی، آزمایشگاه‌های معتمد سازمان حافظت محیط زیست در کل کشور قابلیت فعالیت دارند  و مختص یک استان نمی‌باشند. درحال حاضر 12 آزمایشگاه مورد اعتماد این سازمان مشغول به فعالیت بوده و آزمایشگاه اداره کل نیز نسبت به انجام تست‌های مقایسه‌ای از این آزمایشگاه‌ها اقدام می‌کند. همچنین به صورت موردی و سرزده، صنایع را مورد پایش و اندازه‌گیری خود قرار می‌دهد.
رضوانفر درخصوص استفاده مجدد از آب فاضلاب صنایع برای کاشت گیاهان اظهارداشت: استانداردهای مختلفی وجود دارد که مرجع تشخیص نوع گیاه و شرایط و پارامترهایی است که در کاشت آن باید لحاظ شود و از اداره جهاد کشاورزی استان باید استعلام گردد.
همچنین برای واحدهایی که قصد بازچرخانی و استفاده مجدد از آب را دارند بسته به نوع صنعت و قابلیت کارآیی آن برای استفاده مجدد از آب، از اداره کل صنعت، معدن و تجارت استعلام گرفته می‌شود.
بگفته وی، وضعیت و نحوه استفاده مجدد از آب و منبع فاضلاب در صنایع مختلف متفاوت بوده و نمی‌توان به دستورالعمل مشابه اکتفا کرد.

راه های برگشت آب به زمین یا تبخیر آنها در هوا را مسدود کنیم

لیلا بنیاد دانشجوی دکترای جامعه شناسی دانشگاه یزد با اشاره به تحقیقات در ارتباط با رساله دکتری خود با عنوان«تبیین جامعه شناختی حکمرانی منابع و مصارف آب در استان یزد» گفت: یکی از ایرادات صنایع پرآبخواه استان از جمله صنایع کاشی و سرامیک، نساجی، بازیافت کاغذ و فولاد، عدم وجود سیاست‌های تشویقی دولت در زمینه استفاده مجدد از آب تصفیه شده و هزینه زیاد انتقال آن به محل استقرار صنایع است.
وی همچنین وجود برخی صنایع در محدوده شهر یزد را که موجب آلودگی‌هایی برای شهروندان دانست که باید به خارج از محدوده شهر منتقل شوند.
وی گفت: این صنایع نیز بعضا عدم سیاست‌های تشویقی و حمایتی و وجود هزینه‌های زیاد را برای انتقال، بهانه می‌کنند. 
وی این پرسش را مطرح کرد که آیا چنین سیاست‌هایی توسط دولت در نظر گرفته شده است و آیا انتقادات در این خصوص فقط بهانه‌ای برای بی‌توجهی صنایع به این موضوع نیست؟ 
مژگان رضوانفر با ابراز تاسف از اینکه صنایع موجود در محدوده و حریم شهرها با آلایندگی منابع آبی، هوا و خاک یکی از دغدغه‌ها و معضلات سازمان محیط زیست استان است، افزود: با وجود سیاست‌های تشویقی و تسهیلات ویژه و همچنین موافقت با تغییر کاربری زمین‌های این صنایع که در محدوده شهری هستند صاحبان آنها همچنان از انتقال واحدهای شان، خودداری می‌کنند.
وی دلیل مقاومت صنایع برای انتقال به خارج از محدوده شهری را قدیمی بودن صنعت و به روز نبودن ماشین آلات و نیاز به سرمایه‌گذاری جدید دانست.

رقّت قلب و رأفت قضایی مضّری برای متخلفان

بگفته وی، برای انتقال صنایع با وجود مفاد قانونی و پیگیری‌های حقوقی اداره کل محیط زیست استان، شرایط زیست محیطی و اقامتی شهروندان در نظر گرفته نمی‌شود و مراجع قضایی مهلت‌هایی به این صنایع برای انتقال می‌دهند که نشان می‌دهد جدیتی در این زمینه وجود ندارد وگرنه مشکلات این چنینی قابلیت پیگیری و اجرا دارد.
بنا به گزارش شرکت آب وفاضلاب استان یزد صنایع کاشی و سرامیک85 درصد،آهن و فولاد75 درصد، کاغذ و مقواسازی 60 درصد، نساجی 60 درصد و معادن45 درصد مجهز به سیستم بازچرخانی آب شده‌اند.
دکتر کمال امیدوار عضو هیئت علمی گروه جغرافیا دانشگاه یزد با استناد به آمارهای ارائه شده در این نشست و آمار شرکت آب و فاضلاب استان در بازچرخانی آب درصنایع، خواستار گسترش آن شد و پرسید: علت عدم توسعه بازچرخانی آب برای صنایع دیگر و افزایش این درصدها به درصدهای بالاتر چه چیزی می‌تواند باشد؟ و آلاینده‌های خاص و مشکل زا در استان چه چیزهایی بوده و از چه صنایعی تولید شده و چه بیماری‌هایی را ایجاد می‌کنند؟
رئیس اداره امور آزمایشگاه‌های سازمان محیط زیست استان در پاسخ به پرسش‌های طرح شده گفت: سازمان محیط زیست استان اهرم‌های اجرایی برای برخورد با واحدهایی که به هردلیل به وظایف زیست محیطی خود عمل نکرده‌اند دارد. 

رفع آلایندگی‌ها بدست خود، برای خود

وی با بیان اینکه از صنایع آلاینده هر سه ماه یکبار لیستی توسط سازمان محیط زیست تهیه می‌شود، اضافه کرد: صنایعی که در این لیست قرار بگیرند ملزم یه پرداخت یک درصد از فروش خود به اداره دارایی هستند و شهرداری‌ها و دهیاری‌ها می‌بایست در رفع آلایندگی زیست محیطی آن صنایع مساعدت کنند.
بگفته وی، طی سالهای اخیر شرایط اقتصادی موجود بخصوص وضعیت اشتغال و بحث‌های اجتماعی که به تبع آن می‌آید، جلوگیری از فعالیت واحدهای آلاینده را محدود کرده است.
وی آمارهای امیدوار کننده ارائه شده در بازچرخانی آب در صنایع استان را نتیجه پیگیری‌های زیاد و مستمر اداره کل حفاظت محیط زیست دانست و اظهار داشت: اداره کل صنعت، معدن و تجارت از زمانی که مجوزهای استقرار و بهره‌برداری صنایع را صادر می‌کند دیگر به سیستم‌های تصفیه، بازچرخانی آب و کنترل آلودگی هوای صنایع ورود پیدا نمی‌کند. 
این صنایع زمانی برای پروانه بهره‌برداری به اداره محیط زیست استان مراجعه می‌کنند که واحد آنها فعال شده و در حال کار می‌باشد و اشتغالزایی نیز کرده‌اند.
بگفته وی، بعضا در کمیسیون‌هایی که از ارگان‌های مختلف تشکیل شده است، سازمان محیط زیست، حق یک رای را دارد و با وجود مخالفت این سازمان موفق به دریافت مجوزهای مورد نظر خود بدون در نظر گرفتن مسائل زیست محیطی و بازچرخانی آب می‌شوند. این وضعیت به سیاست‌های کلی استان که شاید به اجبار باید جامه عمل بپوشد، بر می‌گردد.

همه را به یک چوپ نرانیم

وی درخصوص صنایع آلاینده خاص و مشکل زا در استان گفت: واحدهای صنعتی که در استان مستقر هستند و حتی آنهایی که در یک گروه قرار دارند آلایندگی‌های متفاوت دارند و اگر به یک شاخص اشاره کنیم، دقیق و درست نیست بلکه باید برای هر نوع صنعت بسته به نوع تولید و مواد اولیه و با درنظرگرفتن شرایط آن، از آلاینده‌ها و مضرات آن صحبت کرد.
وی با بیان اینکه معادن نیز هر سه ماه یکبار به صورت خوداظهاری آنالیزهای صورت گرفته بر روی پسماند خود را به اداره کل حفاظت محیط زیست ارسال می‌کنند، گفت: این پسماندها به پسماندهای صنعتی و ویژه تقسیم می‌شوند که هرکدام مدیریت مخصوص به خود را دارد.
وی از تدوین و ابلاغ دستورالعمل خاصی برای پایش مخازن باطله معادن توسط اداره‌های کل حفاظت محیط زیست استان‌ها خبر داد و افرود: پایش منابع آب زیرزمینی در محل‌هایی که سدها و مخازن باطله معادن وجود دارد انجام خواهد شد. این اقدام در دستورکار اداره کل حفاظت محیط زیست استان یزد قرار گرفته است.
بگفته وی، نقل و انتقال پسماندهای ویژه معادن در کشور و همچنین واگذاری آنها به شرکت‌های ثانویه از طریق سامانه جامع محیط زیست انسانی در حال انجام است و تا حدودی پسماندهای ویژه و مدیریت آنها در کشور از این طریق ساماندهی شده است.
وی اظهار داشت: آنالیزهای صورت گرفته در معادن سنگ آهن بافق و چادرملو نشان می‌دهد که پسماندهای آنها صنعتی بوده و خطرات کمتری نسبت به پسماندهای ویژه دارند و مدیریت آن نیز ساده تر می‌باشد.
مهندس محمد فهیمی نماینده شرکت آب منطقه‌ای یزد با اشاره به بازنگری قانون توزیع آب کشور از خبرگان و کارشناسان صاحب نظر در این حوزه خواستار ارائه نظرات خود در سایتiwa.moe.gov.ir در خصوص نقایص قانون فعلی و راهکارها و پیشنهاداتی برای برطرف کردن آن شد.
وی درادامه درباره این پرسش‌ها که آیا مشکلات حال حاضر درحوزه آلودگی منابع آب علی الخصوص آب زیرزمینی به نقض قوانین فعلی برمی‌گردد یا خیر؟ و آیا قوانین محکمی برای برخورد با متخلفین و بازدارنگی آنها وجود دارد؟ و همچنین مشوق‌هایی برای بازچرخانی آب و مسائل زیست محیطی برای صنایع لحاظ می‌شود؟ سخن گفت.
سازمان حفاظت محیط زیست یک تنه در برابر هجمه آلاینده‌ها
مژگان رضوانفر با تاکید براینکه قوانین موجود در این حوزه به نوعی سازمان حفاظت محیط زیست استان را تنها گذاشته است گفت: به طور مثال قانون توزیع آب صرفا سازمان محیط زیست را مسئول پیگیری‌های حقوقی و قضایی دانسته و درهیچ بخش از قانون اشاره‌ای به دستگاه‌های دیگر که متولی آب در استان هستند نشده است.
بگفته وی بازدارندگی آنچنانی برای ارگان‌های دیگری که می‌توانند در این زمینه دخیل باشند وجود ندارد.
وی در تشریح طرح تشویقی سازمان حفاظت محیط زیست با عنوان یک در هزار فروش واحدهای صنعتی گفت: این واحدها اگر در بخش‌های مختلف هزینه کردهای زیست محیطی داشته باشند با ارائه اسناد و مدارک می‌توانند این هزینه کرد را جزء هزینه کردهای قابل قبول مالیاتی به حساب بیاورند تا از مالیاتشان کسر شود.
دکتر محمد حسین معماریان عضو هیئت علمی دانشکده فیزیک دانشگاه یزد با ابراز تاسف از اینکه پس از تاسیس و شروع بکار واحدهای صنعتی مشخص می‌شود که آلایندگی‌هایی برای استان و مسائل زیست محیطی را به همراه دارند و استان را دچار بحران می‌کند، خواستار تصویب قانونی شد تا  قبل از مجوز احداث صنایع حتما مجوزی مبنی بر آلاینده نبودن فعالیت خود نزد سازمان حفاظت محیط زیست دریافت کنند.

وقتی هیزم تر و خشک باهم می‌سوزد

رضوانفر با اشاره به اینکه همه واحدهای صنعتی بدون مجوز و آلاینده نیستند اظهار داشت: همه واحدهای صنعتی اینگونه نیستند که سیستم کنترل آلودگی را نداشته و مجوز گرفته‌اند ولی بعضی از واحدها به دلایلی با مجوز و بعضا بدون مجوز و با آلایندگی زیاد درحال فعالیت هستند. این وضعیت عزم استان را موجب شده تا به هیچ واحدی بدون اینکه کلیه سیستم کنترل آلودگی را داشته باشد، مجوزی داده نشود.
دکتر محمد مهدی جوادیان زاده مدیرعامل شرکت سهامی آب منطقه‌ای استان یزد با اشاره به اینکه سازمان حفاظت محیط زیست از منظر آلایندگی، بازچرخانی آب در صنایع را پیگیری می‌کند، افزود: زمانی که صنعتی در زمینه آب پرمصرف می‌شود این آب به دوشکل پساب صنعتی و تبخیر و تعرق هدر می‌رود. اگر پساب صنعتی در محلی انباشته یا رها شود باعث آلودگی منطقه، منابع آب زیرزمینی و محیط اطراف می‌شود و یا تبخیر و تعرق آب مصرف شده در صنعت موجب می‌شود ریزگردهای داخل آن باعث آلایندگی هوا گردد.
وی درصد بازچرخانی آب در صنایع مختلف استان را نسبت به سایر استان‌های دیگر قابل توجه عنوان و اضافه کرد: این بازچرخانی فقط در حوزه پساب صنعتی در صنایع است و با وجود اینکه بخش عمده آب در کارخانه‌های کاشی و سرامیک و فولاد در تبخیر و تعرق هدر می‌رود، دراین حوزه هنوز برای بازچرخانی آب تبخیری توسط صنایع کاری صورت نگرفته است.
وی دلیل استقبال از بازچرخانی پساب صنعتی در صنایع را کمبود آب و فشارهای بخش کنترل کیفی سازمان آب منطقه‌ای و پیگیری‌های مجدانه محیط زیست دانست و اذعان داشت: هیچکدام از صنایع به دلیل ارزش آب به بازچرخانی آن نپرداخته است. قیمت آب در کشور پایین تر از آوردن تکنولوژی برای گردش و استفاده چندباره آب درصنعت است و هزینه بالایی به همراه دارد که برای صنعتگر به صرفه نمی‌باشد.

زمین پاک منهای آب پاک ممکن نیست

وی با ابراز تاسف از اینکه در کشور ایران سازوکار مناسبی در جهت استفاده مجدد از آب در صنعت وجود ندارد، گفت: در مبحث سازگاری با کم آبی استان وکارگروه تخصصی مربوطه پیشنهاد داده‌ایم تا برای تشخیص میزان هدر دادن آب توسط صنایع، استانداردی درکشور تهیه شود.
وی بیان اینکه سازمان آب منطقه‌ای در زمان صدور مجوز برای محل مخازن باطله معدنی با در نظر گرفتن سفره‌های پایین دست اقدام می‌کند، گفت: درچند سال اخیر صنایعی که برای تامین آب خود به این شرکت مراجعه کرده‌اند از منظر پایین دست نیز چک شده و چنانچه روی سفره باشند یا در پایین دست، آب خوان مهمی باشد با مجوز آنها موافقت نمی‌شود. همچنین صنایع کوچکی که پساب صنعتی دارند باید متعهد شوند از پساب خود در بازچرخانی استفاده کنند.
دکتر آرش دالوند عضو هیئت علمی گروه بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی یزد اظهار داشت: صنایع بخشی از آب مصرفی خود را بازچرخانی می‌کنند ولی بخش دیگری از این پساب‌ها وارد تصفیه خانه جامعی می‌شوند که در شهرک‌های صنعتی تعبیه شده است.
وی پرسید: پساب‌های واردشده به این تصفیه خانه چه مقدار بوده و مدیریت برای بازچرخانی آن پساب چگونه صورت می‌گیرد وآیا فقط پارامترهایی مشخص موردسنجش قرار می‌گیرد یا پارامترهای اختصاصی نیز مورد سنجش قرار خواهد گرفت؟ 
رضوانفر با بیان اینکه اغلب واحدهای صنعتی که آب را درسیستم خود استفاده مجدد می‌کنند نیازی نداشته‌اند تا به شبکه تصفیه خانه مرکزی شهرک‌های صنعتی وصل شوند.
وی بیان داشت: این واحدها تصفیه مقدماتی انجام داده و سپس از آب مجددا استفاده می‌کنند ولی سایرصنایع مستقر درشهرک‌های صنعتی در مرحله اول برای اتصال به شبکه تصفیه خانه مرکزی باید پارامترهایی خاص در موردشان سنجش شود.
بگفته وی، صنایع نساجی و صنایع شیمیایی که پارامترهای خاص دارند به دلیل وجود مواد آلاینده‌ای که در فاضلاب آنها وجود دارد به هیچ عنوان نمی‌توانند بدون تصفیه مقدماتی به شبکه تصفیه خانه مرکزی متصل شوند.
وی گفت: برای حفاظت و حراست از سیستم‌های تصفیه خانه شهرک‌های صنعتی، نظارت‌های دقیقی توسط شرکت شهرک‌های صنعتی و شرکت‌های خدماتی که سیستم‌های تصفیه شهرک به آنها واگذار شده وجود دارد تا اگر به هردلیلی تخلیه ناگهانی و غیر مجاز انجام گیرد سریعا واحد صنعتی متخلف شناسایی و اتصال آن را به تصفیه خانه مرکزی مسدود کنند.
کمتر از یک درصد آب مورد استفاده بخش صنعت در تصفیه خانه‌های شهرک‌های صنعتی استان تصفیه می‌شود
دکتر جوادیان زاده با اشاره به آخرین آمار از شرکت شهرک‌های صنعتی بیان داشت: ظرفیت فعلی تصفیه خانه شهرک صنعتی یزد و منطقه ویژه اقتصادی، 0.55 میلیون مترمکعب است و تصفیه خانه شهرک‌های صنعتی تفت1، مهریز، اردکان، جهان آباد میبد و ناحیه صنعتی مروست در حال بهره‌برداری است. همچنین شهرک ناحیه صنعتی ابرکوه و کنجد اردکان نیز درحال مطالعه می‌باشند.
بگفته وی، جمع ظرفیت فعلی تصفیه خانه شهرک‌های صنعتی در استان یزد 0.93میلیون مترمکعب معادل تقریبی 29لیتر برثانیه و ظرفیت نهایی آن در افق دیده شده این طرح‌ها 2.6میلیون مترمکعب معادل تقریبی 85لیتر برثانیه در نظر گرفته شده است که عمده مصرف این پساب درحال تصفیه برای مصرف فضای سبز می‌رسد.
باز هم معدن مس دره زرشک و بازهم آلایندگی زیست محیطی 
دبیرکانون تفکر آب دانشگاه یزد با اشاره به طرح بهره‌برداری از معدن مس دره زرشک و با توجه به اینکه معادن مس آلایندگی‌هایی به محیط زیست، منابع آب زیرزمینی و خاک اضافه می‌کنند‌،گفت: آیا در این خصوص مراجعاتی به سازمان حفاظت محیط زیست استان شده است؟
رضوانفر در پاسخ به این سوال اظهارداشت: بعلت اینکه هنوز رسما مجوزی برای فعالیت معدن مس دره زرشک صادر نشده است گزارشی که صراحتا با نتایج آزمایشگاهی بتوان مشکل خاصی را مشاهده کنیم نداشته‌ایم ولی بعضا شکایت‌هایی ازطرف مردم محلی بوده است.
وی با بیان اینکه در حال حاضر و با شرایط موجود نمی‌توانیم اظهار نظر صریحی داشته باشیم افزود: چیزی که مسلم است برداشت و شروع به کار این معدن در آینده است که حتما تبعات زیست محیطی به همراه خواهد داشت کمااینکه در مطالعات ارزیابی یکسری مسائل زیست محیطی دیده شده است.
وی درخصوص اینکه آیا فاضلاب شهری و خانگی بر کیفیت آب‌های زیرزمینی در زیر سطح شهر یزد اثراتی داشته است یا خیر؟ گفت: در حال حاضر در اکثر مناطق شهر یزد بخصوص در زمان‌هایی که با کمبود خاص آب مواجه نباشیم از این منابع آبی استفاده نمی‌شود و به نوعی با آب انتقالی شرایط آن تعدیل شده است. چاه‌های آب معمولا به صورت مستقیم در شبکه آب شهری توزیع نمی‌شود به جز در موارد و شرایط خاص که ممکن است در زمان کوتاه پیش آید.
بگفته وی، با توجه به اینکه کیفیت آب در استان در حد قابل قبول است افزود: استان یزد با وجود کمبود شدید منابع، جزء شهرهایی است که کیفیت آب آن از نظر بیماری‌زایی و شرایط کلی در حد قابل قبول می‌باشد.
رتبه نخست کشوری در دریافت گواهینامه برنامه ایمنی
وی افزود: اولین گواهینامه برنامه ایمنی درکشور در حوزه شهری برای شهر یزد و در حوزه روستایی برای روستای فهرج صادر شده و کار گروهی متشکل از شرکت‌های آب و فاضلاب، آب منطقه‌ای، مرکز بهداشت، سازمان حفاظت محیط زیست استان و دستگاه‌های مختلف موفق به اخذ این گواهینامه شده است.
وی گفت: باید در آینده رویکردها کاملا منعطف به مسائل زیست محیطی شود. این مهم مربوط به دستگاه دولتی وسیستم اجرایی و بخش خاصی نیست و اگر دیدگاه زیست محیطی در همه امور و دستگاه‌ها جا بیفتد دیگر شاهد این مسائل نخواهیم بود.
رضوانفر در پاسخ به پرسش یکی از حضار در رابطه با انتقال پساب فاضلاب استان یزد به منطقه چرخاب جهت تغذیه سفره آب زیرزمینی آن منطقه گفت: این یک پروژه جدیدی است که شاید در کشور نظیر آن را نداشته باشیم و از لحاظ استانداردها و ضوابط زیست محیطی  پساب تصفیه خانه شهر یزد مشکل خاصی را ندارد ولی در دراز مدت چه اتفاقاتی خواهد افتاد دغدغه بخش بهداشت استان بوده و به همین دلیل این پروژه درحال حاضر جنبه عملیاتی پیدا نکرده است.
آنتی بیوتیک مصرف نکنید، برای حال و روز آبهای زیرزمینی مناسب نیست
دکتر آرش دالوند با اشاره به استانداردهای وضع شده برای تخلیه پساب در مناطق مختلف اظهار داشت: بعضی از پارامترهایی که در دنیا مدنظر قرارگرفته متاسفانه جزء استانداردهای ما در ایران نیست. به عنوان مثال مبحث استفاده بی رویه از آنتی بیوتیک‌ها را داریم که بخش زیادی از آن به صورت متابولیزه توسط افراد دفع می‌شود.حال با توجه به اینکه مصرف آنتی بیوتیک در کشور ایران زیاد است و در این فاضلاب وجود دارد، عملا سیستم‌های بیولوژیکی تصفیه فاضلابی که در کشور داریم نمی‌تواند بخش زیادی از این آنتی بیوتیک‌ها را حذف کند تخلیه این پساب به آب‌های زیرزمینی و دیگر آلاینده‌هایی که در استانداردهایمان نداریم قطعا می‌تواند کیفیت آب‌های زیرزمینی و بعضا سلامت مصرف کننده و محیط زیست را نیز تحت تاثیر خود قرار دهد.
رضوانفر با بیان اینکه اگر وجود آنتی بیوتیک‌ها همچنان در منابع آب مطرح باشد انتظار می‌رود در پارامترهایی همچون COD و BODخودش را نشان دهد. وی افزود: ممکن است بعضی از ترکیبات وجود داشته باشد که به نوعی خودش را در این پارامترها نشان ندهد. این مسئله‌ای است که انتظار می رود با مراجع علمی در این زمینه صحبت‌هایی شود و اگر مدارکی در این خصوص وجود دارد مسئولین استان از آن استفاده خواهند کرد.
دکتر دالوند گفت: درست است که آنتی بیوتیک‌ها شاید در حد میلی‌گرم یا نانوگرم باشند اما اثراتی که می‌تواند نسبت به سایر مواد آلی موجود در پساب بگذارد بسیار زیادتر است و جزء آلاینده‌های بسیارخطرناک می‌باشد. همچنین سایر ترکیبات معدنی مثل فلزات سنگین اگرچه مقدارشان کم است ولی می‌توانند اثرات زیست محیطی روی طبیعت و اثراتی بر روی سلامتی انسان بگذارند.
در این نشست دکتر سعید عطار، دکتر کاظم کمالی، دکتر نصرت الله امانیان، دکتر علی اکبر جعفری ندوشن از اعضای هیئت علمی دانشگاه یزد، دکتر علی اصغر سمسار یزدی مدیر عامل شرکت مهندسین مشاور تمدن کاریزی، دکتراحمد فتاحی از اعضای هیئت علمی دانشگاه اردکان، مهندس امیر شریف یزدی مدیر مرکز پژوهش های خورشیدی یزد، مهندس علی اوهب نماینده شرکت آب منطقه‌ای یزد، مهندس حسن بلندیان مدیرعامل اندیشکده صفا، مهندس سعید سلیمی صبورکارشناس بازنشسته آب منطقه‌ای یزد و مهندس امید عسکری کارشناس پژوهشی کانون‌های تفکر دانشگاه یزد نیز حضورداشتند.
منبع: دانشگاه یزد

پشتیبانی واتس اپ